Aftrede is ’n Lewensreis

Riaan Botha • May 2, 2025

Afgetredenes se behoeftes verskil na aanleiding van hul ouderdom. Die behoeftes van ‘n 66-jarige verskil met dié van ‘n 86-jarige. Dr Elisabeth Kübler-Ross, ’n Amerikaans-Switserse sielkundige het die vyf fases van die lewensreis van aftrede so opgesom:


  • Die fase van verbeelding. Hierdie periode dek 15 jaar of meer voor aftrede waartydens mense begin verbeel of visualiseer hoe hul aftrede eendag gaan lyk en hoe hulle dit gaan geniet. Dit is wanneer daar aktief beplan word oor watter finansies nodig gaan wees om hul beplande aftrede te kan geniet.


  • Die fase van afwagting. Hierdie periode begin ongeveer vyf jaar voor aftrede. Opgewondenheid neem toe met die naderende datum van aftrede en meer spesifieke planne word beraam oor hoe om dit te geniet. Reise word geïdentifiseer en ’n moontlike aftree-adres word bespreek. Afsprake word gemaak met ’n finansiële adviseur om te bepaal of daar genoegsame aftree-geld beskikbaar gaan wees vir die beplande aftrede.


  • Bevryding. Die beplande dag van aftrede het aangebreek en daar bestaan gemengde gevoelens oor die vryheid van aftrede, die verlies aan sekuriteit van ’n vaste werk met ’n inkomste en jou afhanklikheid van jou aftree-inkomste. Daar word gereken dat die opgewondenheid van die nuwe vryheid wat met aftrede gepaard gaan so ongeveer twee jaar duur.


  • Die fase van reoriëntasie. Gedurende hierdie periode word die nuwe lewensomstandighede en nuwe geleenthede tydens aftede geniet. Hierdie nuwe uitdagings bring nuwe geluk. Alhoewel gesondheids- en finansiële kwessies opduik, geniet die meeste afgetredenes hierdie periode, wat ongeveer 15 jaar duur.



  • Die fase van aanpassing: Gedurende die daaropvolgende aantal jare word daar aangepas en aanvaar dat die toename in siektes en die beperking van beweging deel is van die ouderdomsbeperkings. Die afsterwe van geliefdes neem toe en die gevolglike hartseer en verlange word deel van jou bestaan. Die nalatenskap van mense se welvaart geniet meer aandag.

 

Aftrede is nie ’n solo-reis sonder die familie nie

 

Die ouer-wordende afgetredenes veroorsaak dat selfs vier geslagte families met ouers, kinders, kleinkinders en agter-kleinkinders meer algemeen voorkom. Multi-geslag-families in dieselfde stad of dorp of selfs huishouding verseker dat ouer-wordende gesinslede nie geïsoleer word of vereensaam nie. Dit verhoed dat aftrede ’n solo-reis sonder sosiale ondersteuning is.

 

Die realiteit dat groot getalle jongmense Suid Afrika verlaat om in ’n gevestigde ekonomie internasionaal te werk, het tot gevolg dat talle plaaslike afgetrede ouers se kinders in ander lande woon. Die gevorderde digitale era waarin ons leef, maak dit gelukkig maklik om kontak te hou met oorsese familie, maar dit vervang nie persoonlike familie-sorg nie.

 

 

By PJ Botha September 4, 2025
For a long time, the South African Reserve Bank (SARB) prohibited money from being transferred directly from local trusts to offshore trusts. You may have had offshore exposure in your local trust through asset swops and other investment vehicles, but if you want to distribute to overseas beneficiaries, you must first withdraw funds from the trust and then transfer to them through the SARB. This recently changed. SARS declared that beginning August 1, 2023, it will evaluate and possibly approve petitions to transfer funds from South African trusts to offshore trusts. This adjustment coincides with the South African Reserve Bank's (SARB) recent relaxation of several currency control regulations. While this new alternative provides numerous prospects, there are tight criteria and a thorough application process. If you are an investor or trustee, you must understand these requirements. There is certainly no one-size-fits-all answer, and the drawbacks and benefits should be examined while deciding. Drawbacks: 1. Complex Regulatory Requirements. • Strict compliance required: The procedure is extensive, necessitating meticulous documentation and adherence to both SARS and SARB regulations. • Long approval process: Each application is assessed individually, which can take weeks or even months. 2. Cost • Legal, tax, and accounting assistance can be costly. • Administrative burden: Extensive documentation and regular reporting increase management time and expenses. 3. Tax obligations • The South African trust must pay all relevant taxes (capital gains, dividends, etc.) before distribution, preventing tax deferral to the recipient. Money held in a trust is often taxed at a higher rate than money held in the name of a company or individual. 4. Uncertainty and Evolving Practice • New regulations may impact future distributions and compliance needs. • Disputes: Failure to meet SARS or SARB rules may result in delayed or refused distributions. Benefits: 1. Global Wealth Diversification. Offshore trusts may provide superior asset protection during political or economic volatility in South Africa. 2. Succession and Estate Planning • Multi-Jurisdictional Estate Planning: This allows families with members living in different countries to structure their affairs more efficiently. • Offshore trusts facilitate the transfer of money to beneficiaries outside South Africa, simplifying inheritance processes. 3. Tax preparation • Offshore trusts can optimise worldwide tax positions with proper preparation and professional counsel, but must follow all applicable requirements. 4. Regulatory Clarity • Official Approval: SARS and SARB now provide clear protocols for trustees and investors, eliminating legal risks. The ability to transfer money from a South African trust to an offshore trust is a useful tool for global estate and investment planning. Professional guidance is essential to maximise benefits and avoid pitfalls.
By Riaan Botha September 4, 2025
’n Nuwe denke oor ouderdom. ‘n Positiewe benadering oor verouderdom word gevorm as gevolg van die ontwikkeling van tegnologie en die mediese wetenskap. Statistieke wys dat die mens langer neem om te verouder en op ’n hoër ouderdom afsterf. Met veroudering word nuwe perspektiewe oor verhoudings met familie en vriende gevorm. ’n Groter dringendheid bestaan om beplanning uit te voer. Daar is ’n besef dat die tyd aanstap en dat elke oomblik geniet moet word. Die gewoonte om uit te stel en eers later belangrike momente in jou lewe te wil ervaar, verander. Daar is ’n besef dat die liggaam verouder maar dat die innerlike self steeds wil vernuwe. Laasgenoemde kan aangehelp word deur positiewe denke en gewoontes soos om terug te gee aan die plaaslike gemeenskap, om kennis te deel deur om te skryf of om onderrig te gee. Daar kan selfs oorweeg word om ’n nuwe vaardigheid aan te leer. Een van ons kliente wat ’n afgetrede predikant is, het na aftrede begin om klavierlesse te neem terwyl ander persone ’n nuwe plaaslike taal aangeleer het. Mediese kostes  Volgens Stats SA se verslag “Profile of older persons in SA” wat in 2023 gepubliseer is, het die gedeelte van die SA bevolking wat ouer as 60 jaar is, verhoog van 7,0% in 1996 tot 9,8% in 2022. Wanneer die bevolking per groep ontleed word, maak die 60 jaar en ouer gedeelte van die betrokke groep die volgende uit: Blankes ongeveer 29%, Indiërs/Asiate 16,5%, Kleurlinge 10,9% en Swartes 7,8%. Hiervan gebruik ongeveer 50% kroniese medisyne, 20% gebruik brille, 10% dra gehoortoestelle en 5% is in rolstoele.Hierdie ondersteunende toestelle is duur en word nie altyd ten volle deur mediese fondse betaal nie. Die verslag noem ook dat meer as 50% van persone ouer as 60 leef in huishoudings wat uitgebreide families huisves. Mediese uitgawes is seker een van die belangrikste items in ’n afgetredene se begroting. Dit is ’n ongelukkige verskynsel dat mediese kostes met ouderdom verhoog. Die koste van ’n mediese fonds verhoog jaarliks met 3% tot 5% meer as die inflasiekoers en sal ’n al groter persentasie van ons persoonlike uitgawes vereis. Om die regte mediese fonds volgens persoonlike mediese kondisies te kies, speel ’n belangrike rol om deurlopende mediese uitgawes te beperk. Gap Cover kan ’n belangrike rol speel wanneer mediese fondsvoordele nie al die werklike mediese uitgawes dek nie. ’n Versekeringsproduk wat sal uitbetaal wanneer een van die gevreesde siekte opgedoen word, kan ook help om onverwagte mediese uitgawes te dek. RIAAN BOTHA