FAKTORE WAT JOU WELVAART IN 2025 KAN BEïNVLOED
Riaan Botha • January 17, 2025
Aan die begin van elke jaar is dit menslik dat ons wonder of ons welvaartsportefeulje reg gestruktureer is vir die jaar wat voorlê. Kom ons kyk in die kristalbal wat moontlik kan gebeur:
Plaaslik:
- Inflasie in Suid Afrika is onder beheer en daarom kan ons verwag dat die plaaslike rentekoerse sal verlaag. Geskiedenis wys egter dat die rentekoers situasie in die VSA ’n bepalende rol speel in plaaslike rentekoers veranderinge.
- Die stimulasie van die Suid Afrikaanse ekonomie is ’n prioriteit van die Regering van Nasionale Eenheid (RNE) met die doel om werk te kan skep. Gevolglik sal samewerking tussen die privaat sektor en die regering veroorsaak dat JSE gelyste maatskappye groter wins sal maak en gevolglik kan pryse van die aandele van die betrokke maatskappye op die JSE styg. Ekonome verwag ’n 1,7% reële ekonomiese groei vir 2025 in Suid Afrika.
- Die prys/verdienste verhouding van aandele op die JSE wys dat die aandeelpryse in verhouding tot hulle verdienstes goedkoop is en daarom kan verwag word dat maatskappye met bo gemiddelde verdienste se pryse sal styg.
- Effekte/bonds se pryse het na die inwerkingstelling van die RNE aanvanklik bo- gemiddeld gestyg maar later weer sydelings beweeg. In ’n rentekoers dalende siklus styg effekte se pryse gewoonlik en daarom kan ons verwag dat in gunstige ekonomiese toestande die groei op beleggings in effekte sal styg.
Internasionaal:
- Indien die verkiesingsbeloftes van Pres Tump om onder andere invoer tariewe in te stel, geimplimenteer word, sal dit finansiële markte internasionaal raak.
- Die onlangse arbeidsmark statistieke in die VSA toon dat die ekonomie steeds sterk groei. Inflasie vrese kan veroorsaak dat rentekoerse in die VSA langer hoog sal bly.
- Geo -politieke spanninge bring onsekerheid by beleggers omdat hulle gekonfronteer word met die vraag of hulle risiko moet neem of eerder kapitaal moet beskerm?
- Gaan die ekonomiese inisiatiewe van China om hul ekonomie te stimuleer, suksesvol wees en hoe gaan hul ekonomie reageer indien die VSA invoertariewe instel? Die antwoord op hierdie vraag sal ’n invloed uitoefen op aandelepryse in China .
- Gevestigde ekonomië se effekte/bonds se verdienste is laag in verhouding met die van die onwikkelende ekonomië. Indien die effekte in gevestigde ekonomië beter presteer agv dalende rentekoerse, kan hul vir beleggings oorweeg word.
Riaan Botha
15 Januarie 2025

Should you withdraw your Pension and pay off your home? It's perfectly normal to ask whether you should use your pension to pay off your home when leaving an employer. This decision involves weighing the tax on the withdrawal, the interest saved on your bond, the future growth of your pension fund, and the contributions needed to catch up. Example: Anne is 40 years old with a pension fund worth R3,500,000. She bought a home 10 years ago for R3,000,000 and bonded it over 20 years at an 11% interest rate, with monthly repayments of R30,965. After 10 years, her outstanding bond is R2,258,225. If she withdraws her pension, she’ll receive R2,408,300 after tax—enough to settle the bond and have some cash left over. By paying off the bond early: She saves R1,467,919 in interest. She frees up R30,965 in monthly cash flow. However, if she keeps the money invested, her pension could grow to R37,921,470 by age 65 (assuming 10% annual growth). To match this value after using her pension to pay off the bond, she’d need to invest R28,580 per month for the next 25 years. That’s R2,385 less than her current bond repayment, so she does save monthly—but only for the next 10 years. After that, she’s committed to investing R28,580/month for 25 years to break even. Not everyone’s calculation is the same and there are endless amounts of permutations to this calculation, but it’s important to note that you need to consider all of these factors when making these crucial decisions.

Ons ontleed watter gewoontes meewerk om ’n gelukkige aftrede te verseker. Hierdie maand bespreek ons hoe om gesond te lewe tydens aftrede. Mediese kostes verhoog hoe ouer ons word. Die koste van ’n mediese fonds verhoog jaarliks met meer as die inflasiekoers en mediese uitgawes sal in die toekoms ’n al groter persentasie van ons persoonlike uitgawes vereis. Dit is daarom belangrik om so gesond as moontlik te leef. Hier is verskillende stappe wat gevolg kan word om gesond oud te word: Eet gesond. Moenie oorgewig wees nie. Word sterker deur oefeninge te doen wat jou spiermassa behou. Doen jaarliks mediese ondersoeke om te bepaal hoe gesond jy is. Beskerm jou gewrigte en beenstruktuur deur krag- en rek-oefeninge te doen. Verminder rook en alkohol-inname om jou kanse van kanker en ander siektes te beperk. Indien jy ’n familie-geskiedenis het van siektes soos kanker en hart-toestande. moet jy vir gereelde mediese toetse gaan om vroegtydig te bepaal of jy nie die siektes onder lede het nie. Verbeter jou liggaamsbalans deur oefeninge te doen soos om op een been te staan terwyl jy jou tande borsel. Hierdeur verseker jy dat jy nie gereeld jou liggaamsbalans verloor en val nie. Studies het bewys dat dit help om jou fisieke en geestelike gesondheid te behou deur sewe tot agt ure per nag te slaap. Hou jou brein-funksie of kognitiewe vermoë in ’n goeie toestand deur brein-oefeninge te doen, soos om nuwe stokperdjies te beoefen of memoriseringsoefeninge te doen. Volg ’n aktiewe sosiale lewe. Studies het getoon dat mense met ’n aktiewe sosiale lewe minder geheue-probleme ontwikkel. Hulle het ’n verminderde kans om eensaam te voel en depressief te word (Health Connection, Cooper, University Health Care, 9 September 2024).